มาตรฐานความต้านทานฉนวนของอุปกรณ์ไฟฟ้า
ฉนวนไฟฟ้าคือคุณสมบัติอย่างหนึ่งของวัสดุที่ใช้ ป้องกันการสัมผัสจากตัวนำที่มีกระแสไฟฟ้าหรือความร้อน การวิเคราะห์ความเสื่อมสภาพของฉนวนไฟฟ้าทำได้โดยการวัดค่าความต้านทานฉนวน คุณลักษณะจำเพาะของความเป็นฉนวนมีแนวโน้มเปลี่ยนแปลงไปตามระยะเวลา ซึ่งจะเลวร้ายเมื่อหมดสภาพหรือฉีกขาด ปรากฏการณ์ทางกายภาพที่มีผลต่อคุณลักษณะของฉนวน เช่น ปัญหาความร้อน, ความสกปรก, ความชื้น, ความเค้นทางกลและความเค้นทางไฟฟ้า, การแพร่กระจายพลังงานสูงและอื่นๆ การติดตั้งในสภาพแวดล้อมที่เลวร้าย โดยเฉพาะที่มีอุณหภูมิสูงมากยิ่งและปนเปื้อนสารเคมี มีผลให้เกิดการเสื่อมสภาพไปเรื่อยๆ ฉนวนจะเริ่มพังและมีกระแสรั่วไหล ซึ่งเป็นสาเหตุของการเกิดอันตรายหลายๆ อย่างตามมา
หลักการพื้นฐานตามกฎของโอห์ม
I = U / R
เมื่อ I คือ กระแส, U คือ แรงดัน, R คือ ความต้านทาน
ถึงแม้ตามสูตรข้างต้นกระแสจะไม่เปลี่ยนแปลงตามเวลา แต่ในการวัดค่าฉนวนในทางปฏิบัติจริงแสดงให้เห็นว่า กระแสมีการเปลี่ยนไปตามเวลา พฤติกรรมของกระแสดังกล่าวมีสาเหตุมาจากปรากฏการณ์ต่างๆ ที่เกิดกับตัววัสดุฉนวน เมื่อได้รับแรงดันไฟฟ้า สามารถแสดงเป็นโมเดลทางไฟฟ้าของฉนวนได้
· ค่ามาตรฐานความต้านทานฉนวนของอุปกรณ์ไฟฟ้าต่างๆ ที่ปลอดภัยคือเท่าไร
ในการทดสอบค่าความต้านทานฉนวนเราจะมีการกำหนดค่าแรงดันทดสอบ ซึ่งแรงดันทดสอบนี้เราจะเลือกให้เหมาะสมกับแรงดันที่ใช้งานจริง โดยปกติจะเลือกแรงดันทดสอบอยู่ที่ประมาณ 2 เท่า ของแรงดันที่ใช้งาน เมื่อเลือกแรงดันทดสอบได้แล้วก็ทำการทดสอบค่าฉนวนไฟฟ้า แล้วค่าฉนวนไฟฟ้าต้องมีค่าเท่าไรถึงแสดงว่าอุปกรณ์ไฟฟ้ามีสภาพสมบูรณ์พร้อมใช้งาน? ตามมาตรฐาน IEC 60364 มาตรฐานสากลด้านการติดตั้งไฟฟ้าในอาคาร ได้กำหนดค่าต่ำสุดของค่าความต้านทานฉนวนไว้ หากค่าที่ทำการทดสอบมีค่าน้อยกว่าที่กำหนดแสดงว่าอุปกรณ์นั้นไม่มีความปลอดภัยในการใช้งาน ควรทำการเปลี่ยนอุปกรณ์
ตารางแสดงค่าความต้านทานฉนวนตามมาตรฐาน IEC 60364
การตรวจสอบสภาพฉนวนของมอเตอร์จะทดสอบด้วยการต่อสายกราวด์ของเมกะโอห์มมิเตอร์เข้ากับกรอบ (Frame) ของมอเตอร์ ทำการเลือกแรงดันทดสอบแล้วป้อนแรงดันเข้าที่ชุดขดลวดของมอเตอร์ รอให้ค่านิ่งแล้วทำการอ่านค่า
-หากค่าฉนวนที่อ่านได้มีค่าสูงหลายร้อยหรือหลายพันเมกะโอห์ม แสดงว่าฉนวนอยู่ในสภาพดีไม่ชำรุด แห้ง พร้อมใช้งาน
-หากค่าฉนวนที่อ่านได้มีค่าน้อยกว่า 1 เมกะโอห์ม แสดงว่าฉนวนอยู่ในสภาพเสื่อม มีความชื้น เปื้อนสารเคมี ไม่เหมาะกับการใช้งาน ควรทำการเปลี่ยนฉนวนทันที
ตามมาตรฐาน ANSI/IEEE หมายเลข 43 ของอเมริกา ได้กำหนดเกณฑ์ต่ำสุดของค่าที่ยอมรับได้ว่า “ต้องอ่านค่าเมกะโอห์มได้ไม่ต่ำกว่า 1 เมกะโอห์มบวกกับอีก 1 เมกะโอห์มต่อ 1000 โวลต์ ของพิกัดแรงดันมอเตอร์” นั้น แสดงว่าถ้าค่าความต้านทานฉนวนอ่านค่าได้ต่ำกว่า 1 เมกะโอห์ม ฉนวนจะมีสภาพเสื่อม เช่น ถ้ามอเตอร์มีพิกัดแรงดัน 360 โวลต์ จะต้องมีค่าความต้านทานฉนวนไม่ต่ำกว่า 1.36 เมกะโอห์ม
ตารางแสดงค่าต่ำสุดของ PI สำหรับมอเตอร์ไฟฟ้ากระแสตรงและกระแสสลับ
ตารางมาตรฐานแรงดันทดสอบด้วยไฟฟ้ากระแสตรง (DC)
ข้อมูลโดย : www.metrelthailand.com , www.factomart.com